REGELARME VERANTWOORDING: KWALITEIT ALS RESULTAAT VAN ZORG

In het zorgproces draait het om kwaliteit. Voor bewoner, medewerker en externe toezichthouders. Maar wat is kwaliteit, wie bepaalt dit en hoe kan dit uniform en eenduidig? En belangrijker nog, hoe wordt hier op toegezien? Met het nieuwe kwaliteitskader verpleeghuiszorg is een volgende stap gezet in de beoordeling en verantwoording op kwaliteit. In de praktijk zien wij dat organisaties op verschillende manieren omgaan met de manier van verantwoorden zoals die wordt gevraagd. Hoe houden we naast de regelarme zorg, ook het proces van verantwoorden regelarm?

Waar de één de voorgestelde inhoudsopgave van het kwaliteitskader volgt, houdt de ander vast aan haar eigen plan en checkt dit met het kwaliteitskader. Ook zijn er organisaties die zich niet kunnen vinden in de manier van verantwoorden. Er zijn verschillende behoeften en invullingen van het verantwoorden van kwaliteit. Een ding is zeker, deze manier van verantwoorden kost toch aardig wat tijd. Waar regelarme zorg de norm is, is van regelarme verantwoording nog geen sprake.

Iedere bewoner, medewerker en visie is uniek. ‘Het beste voor de bewoner’ is wat we delen.

Als het gaat om verantwoorden en besturen van een organisatie worden indicatoren gebruikt. Je kunt hierbij het onderscheid maken tussen structuur-, proces- en uitkomstindicatoren. We zien dat in het kwaliteitskader vooral om verantwoording van het proces wordt gevraagd: Hoe wordt invulling gegeven aan persoonsgerichte zorg, hoe is de personeelssamenstelling of hoe gaat het team zich verbeteren? Maar wat zegt dit over de kwaliteit? Door te weten hoe het proces wordt aangepakt, is nog niet bekend waar dit in resulteert. Er kan een MIC-commissie zijn ingericht, maar dat wil nog niet zeggen dat het achterliggende doel (leren van incidenten om deze in de toekomst te voorkomen) wordt bereikt.

Tegelijkertijd kost het voldoende beschrijven van deze processen, zodat iedere belanghebbende informatie heeft om de kwaliteit te beoordelen, veel tijd. Daarbij is geen enkel verpleeghuis hetzelfde.  Er is een unieke bewoner, medewerker en visie op zorg. Ieder pakt het proces op haar eigen manier aan, waarbij ‘meerdere wegen naar Rome leiden’. Vanuit een doorleefde, geïnternaliseerde visie zijn verschillende manieren van organiseren succesvol. Er is geen uitputtende gemeenschappelijke deler op het proces te vinden waarop beoordeeld kan worden. In de uitkomst van zorg is deze al wel snel te vinden: We willen allemaal het beste voor onze bewoners. Maar hoe laten we dit dan zien?

Regelarm verantwoorden via eindresultaten

Wij zijn ervan overtuigd dat het belangrijk(er) is om te weten waar het proces in resulteert en wat dit oplevert voor cliënt en medewerker. De cliënttevredenheid kan niet hoog zijn als de medewerkers niet over de juiste competenties beschikken. De financiële zaken kunnen niet op orde zijn zonder dat daaraan een goed ingericht proces ten grondslag ligt. Wanneer dit wordt bekeken vanuit iedere deelnemer aan het zorgproces zijn er een aantal uitkomsten van het zorgproces die kwaliteit laten zien:

• Bewoner: cliënttevredenheid (beoordeeld door bewoner of naasten)
• Medewerker: medewerkertevredenheid en verzuim
• Zorgkantoor: financiële situatie
• Inspectie: Bovenstaande items als geheel

Deze informatie is het voorgestelde alternatief van waaruit intern en extern kan worden verbeterd en verantwoord. Stuurinformatie en verantwoording sluiten op deze manier naadloos bij elkaar aan en het verantwoorden wordt daardoor regelarm en waardevol. Laat de uitkomst op medewerkertevredenheid nog te wensen over? Pas dán wordt het proces verder uitgewerkt. De op dat moment relevante informatie wordt verzameld om samen te kunnen bepalen waar verbetering mogelijk is en dit ook door te voeren. Het resultaat hiervan is terug te zien in de medewerkertevredenheid. Op deze manier wordt samenhang gecreëerd vanuit een doorleefde visie, en wordt verantwoording op proces en uitkomst ingezet als waardetoevoegende informatie voor de interne en externe organisatie. De regels worden gebruikt om bij te dragen aan de realiteit, waarbij het interne proces leidend is in de verantwoording naar bijvoorbeeld zorgkantoor of Inspectie. In samenspraak kunnen deze belangen op elkaar worden afgestemd zodat verantwoording voor beide partijen waardevol en voldoende is. De cliënt is hierbij altijd het uitgangspunt, hij of zij bepaalt wat waarde is.

Verantwoorden op uitkomsten, verbeteren van het proces

Dat is volgens ons regelarm verantwoorden: Verantwoorden over de uitkomsten en verbeteren over het proces. Minimale administratie en maximale relevantie. Hierbij is een doorleefde visie met samenwerking, collegiale toetsing en een veilige, lerende cultuur randvoorwaardelijk. Laat vervolgens het HOE aan de professional over en kijk naar het eindresultaat. Dit laat zien wat de kwaliteit is. Hoe je daartoe gekomen bent is voor iedere bewoner, medewerker en verpleeghuis uniek en kun je niet op een uniforme manier verantwoorden. Wat we delen is: Het beste voor de bewoner en wat kwaliteit is wordt door hem/ haar bepaald.
Volgens ons zijn cliënt- en medewerkertevredenheid, verzuim en financiële situatie hiervoor de belangrijkste graadmeters. Welke ziet u?

Sabine Zweverink – Adviseur / Projectleider

T | 06 46 49 18 64
E | s.zweverink@parview.nl